Aspendos Tiyatrosu, Antalya’nın Serik ilçesindeki Aspendos mahallesinde yer almaktadır. Dünyanın en iyi korunmuş 3 antik tiyatrosundan biridir. 12000 seyirci kapasitelidir. Tiyatro, Aspendos Antik Şehrin bir parçasıdır.
“Aspendos Tiyatrosu Gezi Rehberi” yazısında Aspendos Tiyatrosu’nun efsanesi, tarihçesi, mimari özellikleri gibi merak edilen bütün cevapları bulabilirsiniz.
⏰Aspendos Antik Kenti ve Tiyatrosunun Giriş Ücretleri ve Açık Olduğu Saatler 2022
Serik Aspendos Antik Tiyatrosu giriş ücreti: 75 TL / Tel: 02428921325
| Yaz Dönemi | 08:00 – 18:45 |
| Kış Dönemi | 08:30 – 17:30 |
- Aspendos ören yeri Dini bayramların ilk günü öğleye kadar kapalıdır.
- Müze kart geçerlidir. Gişelerden Müze kart alınabilir.
- Tiyatronun girişinde Müzeye ait kafeterya ve tuvaletler mevcuttur.
- Müzenin hediyelik ve turistik alış veriş mağazası bulunmaktadır.
- Ören yerinde bankamatik yoktur.
📌Aspendos Tiyatrosu ve Antik Kenti Nerede
Gezerken çok keyif alacağınız ve iyi ki görmüşüm diyeceğiniz, günümüzde dünyada eşi benzeri olmayan bu harika tiyatro Antalya’nın Serik ilçesindeki Aspendos mahallesinde yer almaktadır.
Aspendos Tiyatrosu, Türkiye’nin hatta dünyanın en iyi korunmuş Roma tiyatrosudur. Antik çağda Pamphylia denilen bölgede yer almaktadır. Tiyatronun konum olarak, antik şehrin akropolisinin (yüksek şehir) güney tarafında yer alır. Konum için tıklayın.
📝Aspendos Tiyatrosu’nun Tarihi
Tiyatro, İmparator Marcus Aurelius döneminde, M.S. 160-180 yılları arasında inşa edilmiştir. Girişinde bulunan yazıtta, mimarının Theodorus’un oğlu Zeno olduğu ve iki zengin kardeş olan A.Curtius Crispinus Arruntianus ve A.Curtius Crispinusun hediyesi olduğu yazmaktadır.
Tiyatro, Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat döneminde (1219-1238) onarılıp kervansaray olarak kullanılmıştır. 2000 yıllık bu tiyatronun, Selçuklular tarafından onarılıp yeniden kullanılması, tiyatronun günümüze kadar ulaşmasına yardımcı olmuştur.
📍Aspendos Tiyatrosunun Akustiği
Yıllardır dilden dile aktarılan, tiyatorunun akustiğini öne çıkaran hikayede aynen şöyle bahseder: “Birisi, Balkız benim olmalı diye bağırdı ve sesi yankılandı. Gözler sesin sahibini aradı ve bulamadı. Muhteşem akustiğin gücü herkesi büyüledi. Bu koca taş yapıt bir anda bir enstrümana dönüştü.”
Antalya Aspendos‘taki bu harika Tiyatro Yıllar sonra bile hala akustiği ile insanları aynı şekilde büyülemeye devam ediyor. Hikaleyelere konu olan bu başyapıtı unutulmaz yapan akustiği nasıl sağlanmış bir bakalım.
Tiyatronun akustik özelliklerini sağlamak için;
✔️Açık havada inşa edilen bir tiyatronun mimari tasarım aşamaları, tatmin edici bir akustik sağlamak için önemlidir.
✔️Tiyatronun yapılacağı alanının belirlenmesi için, sesin tiyatro içindeki dağılımı açısından; rüzgar, sıcaklık, nem ve hava basıncı gibi iklimsel veriler önemli bir role sahiptir.
✔️Tiyatronun içinde iyi bir görünürlük ve ses yayılımı sağlamak için oturma sıraları (oditoryum) düzgün bir şekilde eğimli olmalıdır.
✔️Aspendos Tiyatrosu, diğer antik tiyatrolarla karşılaştırıldığında en iyi işitme açısına sahiptir. Bu çok önemli akustik özellik, ‘diazoma’ öncesi 30 derece eğime ve ‘diazoma’dan sonra 38 derece eğime bağlıdır.
✔️ Tiyatronun sahne binası ve orkestrası gibi sesi yansıtıcı yüzeylerin konumları ve malzemeleri, kusursuz bir akustik özelliğe büyük katkı yapmaktadır.
✔️Mimari tasarım konusunda gerekli önlemler alınarak zararlı yankılardan kaçınılmalıdır.
Aspendos Tiyatrosu, akustik söz konusu olduğunda hatasız, yankısızdır. Seyircilerin konumlandırılmasıyla da antik tiyatrolar arasında çok iyi bir örnek olduğunu kanıtlamaktadır.
📍Aspendos Tiyatrosu’nun Mimari Özellikleri
Aspendos, muhteşem tiyatrosu nedeniyle her yıl binlerce yaklaşık kişi tarafından ziyaret edilir. Zengin bir şekilde dekore edilmiş sahne binası ve oturma sıraları çok az bir değişikliğe uğrayarak Roma dönemindeki halini korumuştur. Aspendos Tiyatrosu, orijinalliği ile sizi zaman makinesine ihtiyaç duymadan antik Roma dönemine kadar götüren harika bir baş yapıttır.
1.Tiyatronun Yerinin Belirlenmesi ve İnşa Edilmesi
Tiyatro, daha içine girmeden, dışarıdan görüntüsüyle, görenleri büyüler. Adımınızı atar atmaz kusursuz mimarisi karşısında nefesiniz kesilir. Bir rüyanın içinde gibi hissetteniz de gördükleriniz gerçektir. İnşa eden mimarın ve taşları buraya yığan kölelerin çıkardığı işe hayran kalırsınız…
Aspendos Tiyatrosu o dönemde Romalı mimarlar tarafından yeni geliştirilen kemer ve tonoz sistemi ile inşa edilmiştir. Tiyatro inşa edilirken, hem eğimli bir yamaca yerleştirilmiş hem de tonozlarla desteklenmiştir. Mimarın bir tepenin yamacına tiyatro inşa etme geleneğine bağlı kalmıştır.
2. Tiyatronun İnşasında Kullanılan Taşlar
Tiyatronun yapımında konglomera cinsi kesme taşlar kullanılmıştır. Aynı zamanda, nehir yatağından toplanan taşlardan oluşan beton bloklar kullanılmıştır.
3. Tiyatronun Planı
Aspendos Tiyatrosu, at nalı şeklinde bir plana sahiptir. Bir yamaca inşa edilen yapının oturma sıralarının yarısı yamaca yaslanırken köşelere gelen kısımları tonozlarla desteklenmiştir. Bu yanıyla Yunan tiyatrosu özelliği taşımaktadır.
4. Tiyatronun İçindeki Mimari Özellikler
Sahne (Orkestra)
Sahnenin (orkestranın) etrafına MS 3. yüzyılda, dövüştürülen hayvanların seyircilere karışmaması için taştan bir korkuluk inşa edilmiş. Bu sayede tiyatro, arena olarak da kullanılabilir hale geldi.
Tiyatroda oyunlar sahne binasının önündeki ahşap bir platformda (proscenium) sahnelendi. Ancak Roma döneminde gladyatör dövüşleri oyunlardan daha önemliyken; dramatik maskeler, Yunan komedi ve trajedisinde kullanılmıştır.
Sahne Binası
Sahne binası bulunmayan Yunan tiyatrolarında, seyirciler her koltuktan rahatça uzaklara bakıp manzarayı görebiliyordu; fakat bir Roma tiyatrosu olan Aspendos’ta sahne binası seyircilerin odağını tiyatronun içine yönlendirmiş ve dış dünyayla ilişkisini kesmiştir.
Sahne binası ile oturma sıralaralarının olduğu kısım (cavea) birbirine mükemmel uyum sağlamaktadır.
Sahne binasın ilk katında, sanatçıların kullanmaları için, sahneye açılan 5 tane kapı vardır. Sahne binasındaki pencere ve kapı çerçevelerinin yapı malzemesi kalkerli taştır.
Sahne binasının en altında, vahşi hayvanların zincirlendiği kafesler mevcuttur. Bu kafeslerdeki hayvanlar gerek gladyatörlere, gerekse bir birlerine karşı kullanılırlardı.
Üst bölümde biri küçük, diğerleri daha büyük olmak üzere 4 sıra pencere bulunur. Sahne binası iki katlı olup, 20 İyonik ve Korint sütunu ile zengin bir şekilde dekore edilmiştir. Her katında küçük sütunlar tarafından desteklenen çok sayıda niş vardır.
🎤Aspendos Tiyatrosu’nun Dillerden Düşmeyen Hikayesi
Aspendos Tiyatrosu’nun hikayesi dinleyen herkesin aklında çıkmıyor. Zenon’un yaptığı, herkesi hayran bırakan bu tiyatro buraya gelenlerin merakla dinlediği bir hikayeye konu olmuştur.
Aspendos kralının, bir zamanlar herkesin evlenmek istediği Balkız (Bazı kaynaklarda Semiramis olarak geçiyor) adında çok güzel bir kızı varmış.
Kral: “Kim kentimiz için en yararlı şeyi yaparsa kızımı ona vereceğim” demiş. Mimarlardan biri, kente çok uzaklardan ve zorlu yollardan su getirerek su kemerlerini, diğeri ise sahne ortasında yere metal para atıldığında üst sıralardan bile sesinin duyulduğu mükemmel bir akustiğe sahip tiyatroyu yapmış.
Kral, su kemerlerini gördükten sonra kızını su kemerlerini yapana vermek ister. Bunun üzerine tiyatronun mimarı Zenon sahnedeyken. “kral kızını bana vermeli” diye fısıldar.
Kral tiyatronun üst sıralarında gezerken bu fısıltıyı duyar. Akustiğe hayran kalan kral karar veremez. Verdiği sözden de dönemez ve kızını büyük bir kılıçla ikiye ayırır ve mimarlara verir.
Günümüzde Aspendos Tiyatrosu
Bu hikayeye konu olan Aspendos Antik Tiyatrosu ve su kemerleri UNESCO Dünya mirası aday listesindedir. Günümüze kadar dünyanın en iyi korunmuş, 12000 kişilik antik Aspendos Tiyatrosu’nda gündüzleri ziyaret edebilir aksamları da sergilenen opera ve bale festivallerini izleyip muhteşem akustiği iki bin yıl önceki gibi bir Romalı vatandaş gibi dinleyebilirsiniz.
Aspendos Antik Kenti
Aspendos Antik Şehri tarihi çok öncelere gitse de kentte rastladığımız yapılar Roma Dönemi ve Sonrasına aittir. Sadece Tiyatrosu ziyaret edilen şehrin diğer yapıları da Görülmeye değerdir: Aspendos antik şehrinde görebileceğiz diğer yapılar: İki katlı market binası (agora), anıtsal çeşme, anıtsal kapısı, tapınak, su kemerleri ve Roma hamamları
Rehberinizden Tavsiyeler
- Aspendos Tiyatrosu‘nun ait olduğu Aspendos antik şehri, yıllardır Toroslardan Akdeniz’e akan ve Perslerle Yunanlıların savaşına sahne olmuş Köprüçay kenarında yer almaktadır. Buraya gelirseniz Sadece antik tiyatroyu görmekle kalmayıp yakınlarda bulunan Aspendos köprüsünü, antik su kemerlerini ve antik şehrin diğer bölümlerini de mutlaka görün.
- Antik su kemerleri tiyatronun bulunduğu köyün içindedir; araçla ya da yürüyerek gidilebilirsiniz. Ya da tiyatro girişinin sağındaki tepeye ağan yoldan devam edip antik şehri gezerken yukarıdan da görebilirsiniz. Detaylı gezmek isterseniz her iki şekilde de ziyaret etmeniz turunuzu zenginleştirecektir.
- Aspendos tiyatrosu civarında yeme içme konusunda sorun yaşamayacaksınız. alabalık restoranları ve gözlemeciler mevcut. Hepsi aynı sırada yer alıyor. Atmosferi yaşamak için nehir kenarında bir restorana oturmanız tavsiyemdir.
Aspendos’ta Yeme İçme İmkanı
Aspendos’ta yeme içme imkanı olarak üç seçeneğiniz var:
- En yakın yeme içme olanağı, ören yerinin etrafındaki köy evlerinin avlularında kadınların yaptığı gözleme yemek
- Köyün içinde nehir kenarında bulunan restoranlar var. Benim tavsiyem Köprüçay’ı manzarasında Alabalık yemeniz.
- Serik merkez‘e 8 km giderek seçeneğinizi çoğaltmak
